Cẩm nang tham quan Vườn Quốc gia Ba Bể và Hồ Ba Bể, Bắc Kạn

Nằm giữa lòng núi rừng Đông Bắc, Vườn Quốc gia Ba Bể là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của thiên nhiên và hòa mình vào văn hóa đậm đà bản sắc của đồng bào dân tộc thiểu số. Được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi hùng vĩ và hồ nước ngọt lớn nhất Việt Nam, nơi đây hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm đáng nhớ cho cả gia đình, học sinh, sinh viên và du khách thập phương.

Vị trí và đặc điểm tự nhiên

Hồ Ba Bể nằm trong khuôn viên của Vườn Quốc gia Ba Bể, thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Từ Hà Nội, bạn có thể di chuyển khoảng 230 km về hướng Bắc để đến đây. Đặc biệt, hồ nằm ở độ cao 145 m so với mực nước biển, nép mình giữa những dãy núi đá vôi sừng sững và rừng già nguyên sinh xanh ngắt.

Hồ Ba Bể được hình thành cách đây hàng triệu năm do sự sụt lún kiến tạo địa chất, tạo nên một lòng hồ rộng lớn với diện tích 500 ha, trải dài gần 8 km. Điều thú vị là nước trong hồ không bao giờ cạn, nhờ vào hệ thống nguồn nước ngầm phong phú chảy từ các hang động và mạch ngầm trong lòng núi đá vôi.

Vườn Quốc gia Ba Bể được ví như một “bảo tàng sống” với hệ sinh thái vô cùng phong phú và quý hiếm. Đây là nơi sinh sống của hàng trăm loài động thực vật, trong đó có nhiều loài đặc hữu và đang được bảo tồn. 

Vườn Quốc gia Ba Bể sở hữu hệ sinh thái đa dạng với 978 loài thực vật và 398 loài động vật. Các tour trekking trong rừng sẽ đưa bạn qua những con đường mòn, xuyên qua rừng già, chiêm ngưỡng thảm thực vật phong phú và khám phá nhiều loài động vật quý hiếm như cá cóc bụng hoa, cu li lớn và hổ mang chúa.

Cá nước ngọt: Hồ Ba Bể là nhà của hơn 100 loài cá, nổi bật có cá chép kình, cá rầm xanh – những loài đặc sản quý hiếm của vùng Đông Bắc.

Động vật hoang dã: Vườn Quốc gia Ba Bể còn ghi nhận sự xuất hiện của cá cóc bụng hoa (loài động vật cổ đại chỉ còn ở Việt Nam), sóc bay, cầy hương, và các loài linh trưởng như voọc đen má trắng và cu li lớn.

Chim muông: Nơi đây là thiên đường của hơn 200 loài chim như đại bàng đất, hồng hoàng, cốc đế, và chim phường chèo khoang cổ.

Rừng nguyên sinh Ba Bể bao phủ bởi hơn 1.200 loài thực vật thuộc các họ khác nhau như nghiến, trúc dây, dẻ đỏ và lim xanh. Đặc biệt, trong rừng còn có nhiều cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi với tán lá xum xuê như sấu rừng, đa núi và các loài phong lan quý hiếm bám mình trên đá.

Với những giá trị tự nhiên độc đáo, Vườn Quốc gia Ba Bể đã được công nhận là Di sản thiên nhiên ASEAN và trở thành một trong những khu Ramsar quốc tế của Việt Nam.

Thời điểm lý tưởng để du lịch Ba Bể

Hồ Ba Bể và Vườn Quốc gia Ba Bể có thể đón khách quanh năm, mỗi mùa lại mang một nét quyến rũ riêng:

• Mùa khô (tháng 11 – tháng 2): Không khí trong lành, se lạnh, thích hợp cho các chuyến khám phá hồ Ba Bể và leo núi.
• Mùa xuân (tháng 2 – tháng 4): Thời tiết mát mẻ, trăm hoa đua nở, cảnh sắc hồ Ba Bể rực rỡ và đầy sức sống.
• Mùa hè (tháng 5 – tháng 8): Lý tưởng để tránh nóng và tham gia các hoạt động trên hồ Ba Bể như chèo thuyền, bơi lội.

Đặc biệt, nếu đến vào ngày mùng 9 và 10 tháng Giêng Âm lịch, bạn sẽ được hòa mình vào Lễ hội Lồng Tồng của đồng bào dân tộc Tày, một lễ hội truyền thống cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Các hoạt động trải nghiệm tại Vườn Quốc gia Ba Bể

Dạo thuyền trên hồ Ba Bể

Hồ Ba Bể rộng lớn và tĩnh lặng như một tấm gương khổng lồ phản chiếu mây trời và núi rừng. Trải nghiệm thú vị nhất khi đến đây chính là ngồi thuyền độc mộc – phương tiện truyền thống của người dân tộc Tày – để thả mình trôi nhẹ trên mặt hồ Ba Bể. Bạn có thể thuê thuyền tại bến thuyền và lựa chọn hành trình tham quan theo các điểm nổi bật trên hồ Ba Bể:

Đảo Bà Góa

Nằm giữa hồ Ba Bể, đảo nhỏ này gắn liền với truyền thuyết về trận đại hồng thủy, nơi bà Góa cùng con trai thoát nạn. Bạn có thể ghé thăm để chiêm ngưỡng không gian tĩnh mịch và lắng nghe câu chuyện xưa.

Ao Tiên 

Một hồ nước nhỏ nằm tách biệt giữa rừng cây xanh mát, nước trong vắt quanh năm. Theo truyền thuyết, đây là nơi các nàng tiên hạ phàm vui đùa. Không khí tại Ao Tiên rất trong lành và yên tĩnh, thích hợp để thư giãn.

Thác Đầu Đẳng

Từ cuối hồ Ba Bể, xuôi theo dòng nước khoảng 3 km, bạn sẽ đến thác Đầu Đẳng. Dòng thác hùng vĩ đổ xuống từ độ cao gần 1.000 m giữa đại ngàn tạo nên khung cảnh kỳ vĩ. Đây cũng là nơi sinh sống của loài cá chiên khổng lồ nổi tiếng.

Nếu muốn trải nghiệm chủ động hơn, bạn có thể thuê thuyền kayak hoặc thử chèo SUP trên mặt hồ Ba Bể. Những hoạt động này không chỉ giúp bạn khám phá hồ từ nhiều góc độ mà còn mang đến cảm giác mới lạ và thử thách.

Khám phá hệ thống hang động kỳ bí

Vườn Quốc gia Ba Bể sở hữu nhiều hang động đẹp và độc đáo, hình thành từ quá trình kiến tạo địa chất hàng triệu năm:

Động Hua Mạ 

Được mệnh danh là “kỳ quan trong lòng đất”, động Hua Mạ nổi bật với hệ thống thạch nhũ muôn hình vạn trạng, lấp lánh như châu ngọc. Động nằm ở lưng chừng núi, với cửa động cao và thoáng, dễ dàng di chuyển vào bên trong. Hệ thống nhũ đá trong động không ngừng phát triển, tạo nên những hình thù độc đáo như cột đá, rèm thạch nhũ, và cả những bức tượng kỳ bí được thiên nhiên điêu khắc qua thời gian.

Động Puông

Nằm trên sông Năng, động Puông là một hang xuyên thủy dài khoảng 300 m với chiều cao vòm động lên tới 30 m. Thuyền sẽ đưa bạn men theo dòng nước chảy xuyên qua lòng động, nơi hàng ngàn con dơi trú ngụ trên trần hang. Đây là một trải nghiệm kỳ thú khi vừa ngắm thạch nhũ lộng lẫy, vừa cảm nhận không khí mát lạnh trong lòng động.

Ghé thăm bản Pác Ngòi của người Tày và trải nghiệm văn hóa bản địa

Một trong những điểm nhấn khi đến Ba Bể là cơ hội hòa mình vào cuộc sống của người dân tộc Tày ở các bản làng ven hồ.

Bản Pác Ngòi nằm ngay sát hồ Ba Bể, bản Pác Ngòi nổi bật với những ngôi nhà sàn truyền thống bằng gỗ, mái ngói cổ kính. Tại đây, bạn có thể trải nghiệm các hoạt động thú vị như:

Ở homestay nhà sàn: Thư giãn trong không gian mộc mạc, thoáng đãng của nhà sàn truyền thống.

Thưởng thức ẩm thực Tày: Đừng bỏ lỡ các món ăn độc đáo như cá nướng sông Năng, lạp xưởng gác bếp, xôi ngũ sắc và canh chua cá.

Giao lưu văn hóa: Buổi tối, bạn có thể lắng nghe những làn điệu hát then, đàn tính mộc mạc, sâu lắng từ các nghệ nhân trong bản.

Ngoài Pác Ngòi, bạn còn có thể ghé thăm các bản làng khác như bản Cốc Tộc, bản Bó Lù để khám phá thêm những nét văn hóa đặc sắc của vùng đất này.

Thác Bạc

Dòng thác trắng xóa đổ xuống từ độ cao hàng chục mét, tạo nên khung cảnh thơ mộng giữa đại ngàn. Đây là điểm dừng chân lý tưởng để ngắm cảnh và chụp ảnh.

Kinh nghiệm lưu trú và ăn uống

Homestay ở bản Pác Ngòi: Trải nghiệm cuộc sống của người Tày tại các nhà sàn truyền thống. Giá phòng dao động từ 100.000 – 300.000 đồng/đêm.

Khách sạn và nhà nghỉ: Các dịch vụ lưu trú hiện đại hơn tập trung tại trung tâm huyện và ven hồ Ba Bể.

Cắm trại: Nếu yêu thích trải nghiệm ngoài trời, bạn có thể dựng lều ven hồ Ba Bể để tận hưởng đêm giữa thiên nhiên tĩnh lặng.

Ẩm thực

Đến với Ba Bể, du khách không nên bỏ lỡ các món ăn đặc sản mang đậm hương vị núi rừng như:

Cá nướng hồ Ba Bể: Cá tươi được bắt từ hồ, tẩm ướp gia vị và nướng trên than hồng.

Cơm lam: Gạo nếp nướng trong ống tre, ăn kèm muối vừng hoặc thịt nướng.

Xôi ngũ sắc: Món ăn truyền thống trong các dịp lễ hội của người dân tộc Tày.

Lời kết

Vườn Quốc gia Ba Bể không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn là nơi hội tụ những giá trị tự nhiên và văn hóa đặc sắc của Việt Nam. Hành trình khám phá hồ Ba Bể và những điểm đến xung quanh sẽ giúp bạn và gia đình có những khoảnh khắc đáng nhớ, tìm lại sự bình yên giữa thiên nhiên hùng vĩ.

Hãy xách ba lô lên và cùng khám phá Vườn Quốc gia Ba Bể – nơi đất trời giao hòa, nơi tâm hồn được chữa lành và kết nối với thiên nhiên!